Installatietechniek – Beschermd werken met hoogspanning

Hoogspanningsinstallaties zijn cruciale onderdelen van moderne elektriciteitsnetwerken. Voorbeelden van werkzaamheden die hierbij horen zijn het installeren, onderhouden, bedienen en repareren van deze installaties. Deze installaties brengen ook aanzienlijke risico’s met zich mee voor werknemers die deze werkzaamheden uitvoeren, zoals elektrocutie of een vlamboogoverslag.

In dit artikel vertellen we jou meer over deze gevaren, relevante normeringen én bevelen we jou passende PBM aan, zodat jij klanten het juiste advies kan geven bij het werken met hoogspanningsinstallaties.

Gevaren van hoogspanning

• Werken met hoogspanning brengt verschillende gevaarlijke risico’s met zich mee, welke ernstig letsel met zich mee kunnen brengen en soms zelfs dodelijk kunnen zijn. De twee risico’s waar we in dit artikel op zullen focussen, zijn:
  Elektrocutie: hoogspanning kan leiden tot elektrische schokken, die variëren in ernst afhankelijk van de stroomsterkte en de duur van de blootstelling. Zelfs kleine hoeveelheden stroom kunnen levensbedreigend zijn.
• Vlamboogoverslag: vlamboogoverslagen (ook wel ‘arc flashes’) gaan gepaard met extreme temperaturen, felle lichtflitsen, rondvliegende (gesmolten) scherven, drukgolven met harde knal en giftige koperdampen. Dit kan leiden tot ernstige risico’s bij werknemers, zoals interne- en externe brandwonden, blindheid, gehoorbeschadiging en kopervergiftiging door ingeademde gassen.

Belangrijke normeringen rondom hoogspanning

Uit de bovenstaande gevaren blijkt dat het hele lichaam gevaar loopt op letsel bij elektrocutie of een vlamboog. Beschermende kleding, hoofdbescherming en arm- en handbescherming is daarom essentieel. Dit soort PBM gaan gepaard met enkele belangrijke normeringen waaraan voldaan moet worden.

Kleding: IEC 61482-2
Dit is een internationale norm die specifiek gericht is op het beschermen van werknemers tegen de thermische gevaren van een elektrische vlamboog in geval van blootstelling. Binnen deze norm kan kleding op 2 manieren getest worden, namelijk:

• IEC 61482-1 via de ‘open arc’ test: bij deze test wordt testmateriaal doormiddel van een 8kA vlamboog vanaf een afstand van 30 cm geraakt. De resulterende ATPV-waarde (Arc Thermal Performance Value) geeft de hoeveelheid energie (cal / cm²) aan waaraan het materiaal of kledingstuk kan worden blootgesteld en toch 50% bescherming biedt tegen tweedegraads brandwonden. Hoe hoger deze waarde, hoe beter de bescherming.
• EN 61482-2 via de ‘box-test’: bij deze methode wordt vanuit één richting (de box) een vlamboog voor korte duur (500ms) opgewekt door kortsluiting met 4kA of 7kA. De uitslag voor deze test is geslaagd of niet geslaagd. Slagen voor 4kA resulteert in APC 1 (Arc Protection Class) en slagen voor 7kA in APC 2. Om te slagen voor APC 2 zijn vaak combinaties van verschillende kledingstukken vereist.

Kleding: IEC 61482-2
De norm EN 60903 is een Europese norm die specifiek gericht is op elektrische veiligheid van handschoenen. Deze norm test isolerende handschoenen op verschillende voltages en deelt dit op in 6 klassen, namelijk 00 t/m 4 (zie onderstaande tabel). Wil je de levensduur van isolatiehandschoenen verlengen én de juiste mechanische bescherming hebben? Combineer isolatiehandschoenen dan met geschikte overhandschoenen.

Hoofdbescherming: EN 50365 & GS-ET-29

De Europese norm EN 50365  is van toepassing op elektrisch isolerende helmen voor gebruik bij werkzaamheden tot een voltage van 1000V AC of 1500 Volt DC.

Gelaatsschermen bieden extra bescherming tegen de gevaren van een vlamboog, zoals rondvliegende scherven of gesmolten stukken metaal. De gelaatsschermen van dit soort helmen worden getest volgens norm GS-ET-29. Deze norm test, net als bij de box-test, op 4kA of 7kA. Dit resulteert ook in ofwel een klasse 1, ofwel een klasse 2 normering.

Voetbescherming: EN 50321

Voor werkzaamheden met spanningsinstallaties zijn elektrisch isolerende laarzen conform EN 50321 van toepassing. Laarzen die aan deze normering voldoen met klasse 00 bieden bescherming tot maximaal 500V AC en laarzen die voldoen aan klasse 0 tot maximaal 1000V AC.

Onze aanbevelingen

Kleding

HAVEP 50292 jas	HAVEP 80345 broek	Sioen 7227 Nash jas
Art. Nr.: 2.48.749.00	Art. Nr.: 2.27.633.00	Art. Nr.: 2.42.675.00

Handschoenenen

Ansell ActivArmr RIG014Y handschoen	uvex power protect V1000 handschoen	Ansell ActivArmr 96-003 handschoen
Art. Nr.: 1.89.907.00	Art. Nr.: 1.91.411.00	Art. Nr.: 1.89.925.00

Hoofdbescherming

MSA V-Gard 950 Class 1 ongeventileerde veiligheidshelm	MSA V-Gard 950 Class 2 ongeventileerde veiligheidshelm
Art. Nr.: 6.16.876.11	Art. Nr.: 6.16.876.12

Laarzen

Dunlop Acifort High Voltage safety veiligheidslaars SB

Art. Nr.: 5.25.132.00

ARC-Configurator
Niet alleen de buitenste laag dient bescherming te bieden tegen een vlamboog; ook de onderliggende lagen moeten de werknemer extra bescherming bieden in het geval dat het gevaar door de buitenste lagen dringt. Er kan een hoger ARC-beschermingsniveau worden verkregen door verschillende lagen ARC-beschermende kleding met elkaar te combineren.

Kiezen voor een oplossing met meerdere lagen biedt werknemers ook meer flexibiliteit. Als ze bijvoorbeeld een ARC-klasse 1 poloshirt met lange mouwen als onderlaag én een ARC-klasse 1 softshell jas als bovenlaag dragen, wordt ARC-klasse 2 beschermingsniveau bereikt. De combinatie zorgt dus voor een hoger beschermingsniveau, en er kan één laag uitgetrokken worden als alleen ARC-klasse 1 vereist is.

Sioen 581A Telfs Poloshirt	Sioen 9705 Umiat softshell jas	Sioen 9633 Playford softshell jas
Art. Nr.: 2.60.102.00	Art. Nr.: 2.60.683.00	Art. Nr.: 2.49.100.00

Gebruik de ARC-configurator van Sioen om te zien welke kleding u kunt combineren voor de verschillende lagen om de gewenste resultaten te bereiken. Hierin worden ook de ATPV en ELIM waarden getoond; die ook worden gebruikt om de vereiste bescherming van een werknemer te bepalen die wordt blootgesteld aan de thermische risico’s van een vlamboog.

Hulp nodig?
Wil je advies of aanvullende informatie over de juiste producten bij werken met hoogspanning? Neem vandaag nog contact met ons op via T. +31 (0)181 47 50 00. Ons enthousiaste team vertelt je graag meer!